Πριν από λίγες μέρες είχαμε την κατάταξη με τα καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου. Κάπου στα πρώτα 500 υπήρχαν το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το Αριστοτέλειο της Θεσσαλονίκης και το πανεπιστήμιο της Κρήτης.

Χωρίς ιδιαίτερο άγχος, με πίστη στις δυνατότητές τους και με όπλα τη μετεκπαίδευσή τους στο εξωτερικό αλλά και την καθημερινή επαφή με τους ασθενείς τους στο νοσοκομείο απάντησαν σωστά στις ερωτήσεις καρδιολογικών γνώσεων και έφεραν τη νίκη στη Θεσσαλονίκη και σε όλη την Ελλάδα.
Πρόκειται για την ομάδα Καρδιολογίας της Α’ Καρδιολογικής Κλινικής του νοσοκομείου «ΑΧΕΠΑ» της Θεσσαλονίκης, η οποία κατέκτησε την πρωτιά στο πανευρωπαϊκό κουίζ καρδιολογικών γνώσεων που διοργάνωσε η Ευρωπαϊκή Καρδιολογική Εταιρεία στο πλαίσιο του ετήσιου συνεδρίου της, το ο οποίο φέτος διεξήχθη στη Βαρκελώνη.
Αντίπαλοι της ελληνικής ομάδας στο διαγωνισμό ήταν άλλες δύο κορυφαίες ομάδες από την Ευρώπη: η ομάδα του Bakulev Scientific Centre της Μόσχας, που είχε κερδίσει πέρυσι στο πανευρωπαϊκό κουίζ, και η ομάδα του Royal Brompton Hospital στο Λονδίνο. Και οι τρεις ομάδες επιλέχθηκαν για το κουίζ, επειδή θεωρούνται πρωτοπόρες στην έρευνα στον τομέα της Καρδιολογίας.
Την ελληνική ομάδα εκπροσώπησαν ο καθηγητής Καρδιολογίας ΑΠΘ και επικεφαλής της ομάδας Χαράλαμπος Καρβούνης, ο αναπληρωτής καθηγητής Καρδιολογίας ΑΠΘ Γεώργιος Σιάνος, ο λέκτορας Καρδιολογίας ΑΠΘ Γεώργιος Γιαννακούλας, οι δύο επιστημονικοί συνεργάτες της Α’ Καρδιολογικής Κλινικής του «ΑΧΕΠΑ» Απόστολος Τζίκας και Βασίλης Καμπερίδης και ο ειδικευόμενος Θωμάς Γκόσιος.
«Ο διαγωνισμός αυτός διοργανώνεται για τρίτη ή τέταρτη φορά και ονομάζεται European Society of Cardiology quiz. Είναι ένας διαγωνισμός γνώσεων Καρδιολογίας, που σχετίζονται με τις κατευθυντήριες οδηγίες που υπάρχουν. Δηλαδή για κάθε καρδιολογική πάθηση η Ευρωπαϊκή Καρδιολογική Εταιρεία εκδίδει ορισμένες οδηγίες για τη διάγνωση και τη θεραπεία, οι οποίες ανανεώνονται ανά τρία-τέσσερα χρόνια ανάλογα με τις εξελίξεις της επιστήμης. Οπότε η Εταιρεία δίνει πολύ μεγάλη σημασία στην κατανόηση των οδηγιών και την εφαρμογή τους. Στο πλαίσιο αυτό διοργάνωσε και το κουίζ, που είναι διαγωνισμός γνώσεων κατανόησης και εφαρμογής των οδηγιών που υπάρχουν», εξηγεί στη «ΜτΚ» ο καθηγητής Καρδιολογίας ΑΠΘ και επικεφαλής της νικήτριας ομάδας Χαράλαμπος Καρβούνης.

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΜΕ ΑΕΡΑ… ΣΟΟΥ

Κάθε χρόνο η Ευρωπαϊκή Καρδιολογική Εταιρεία απευθύνει σχετική πρόταση για συμμετοχή στο διαγωνισμό σε διάφορα κέντρα της Ευρώπης. Φέτος έκανε πρόταση στην ομάδα Καρδιολογίας του «ΑΧΕΠΑ», η οποία την αποδέχτηκε αμέσως.
«Συμμετείχαμε για πρώτη φορά στο διαγωνισμό. Κάθε ομάδα αποτελείται από έξι άτομα. Είχαμε πέντε κύκλους ερωτήσεων. Κάθε ομάδα έπρεπε να απαντήσει. Εάν δεν απαντούσε, η ίδια ερώτηση γινόταν στην επόμενη ομάδα. Υπήρχαν αρκετές ερωτήσεις καθαρά καρδιολογικών γνώσεων. Σε αρκετές περιπτώσεις παρουσιαζόταν ένα περιστατικό, έδειχναν τις εξετάσεις που έκανε και ρωτούσαν τι πρέπει να γίνει. Ήταν αρκετά δύσκολες και ωραία φτιαγμένες ερωτήσεις, ώστε και όσοι παρακολουθούσαν το διαγωνισμό να μαθαίνουν. Ήταν επιμορφωτικό και ψυχαγωγικό κουίζ ταυτόχρονα, το οποίο μεταδιδόταν ζωντανά μέσω διαδικτύου και μπορούσαν να το παρακολουθήσουν επιστήμονες από όλο τον κόσμο», επισημαίνει ο κ. Καρβούνης.
Παράλληλα αναφέρει ότι το κουίζ είχε και ένα κομμάτι με τίτλο «Life beyond cardiology» (Ζωή μετά την Καρδιολογία), το οποίο περιελάμβανε ερωτήσεις γενικής φύσεως, που δεν σχετίζονταν με την Καρδιολογία. Καθεμία από τις ομάδες που συμμετείχαν έθεσε τη δική της ερώτηση στους αντιπάλους της. Η ελληνική ομάδα έκανε μία ερώτηση για τη ζωή του Αριστοτέλη, η ρωσική για ένα κομμάτι του Τσαϊκόφκσι, το οποίο έγραψε για τις σφαγές στα Βαλκάνια που έκαναν οι Τούρκοι το 1872, και η ομάδα των Άγγλων για το κρίκετ. Ουσιαστικά πρόκειται για ερωτήσεις σχετικές με πολιτισμικά στοιχεία της πόλης από την οποία προέρχεται κάθε ομάδα, ώστε να τονιστεί και ο τοπικός χαρακτήρας.
«Έπρεπε να απαντήσουμε σε ένα-δύο λεπτά και υπήρχε κλεψύδρα για το σκοπό αυτό. Το κουίζ είχε και χαρακτήρα εκπαιδευτικού σόου. Μπορούσαμε να πάρουμε τη βοήθεια 50-50 ή να ζητήσουμε τη βοήθεια του κοινού. Κάποιοι έλεγαν την άποψή τους και, αν ήταν σωστή, τους επιβράβευαν με ένα βιβλίο. Αν ήταν λάθος, τους έδιναν τις οδηγίες να τις διαβάσουν. Τελικώς κερδίσαμε με μεγάλη διαφορά. Συγκεντρώσαμε 1.900 πόντους, ενώ οι Ρώσοι 1.100 και οι Άγγλοι 800. Από τις τελευταίες τρεις ερωτήσεις ήταν φανερή η διαφορά μας», τονίζει ο κ. Καρβούνης.

ΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ

Όπως λέει ο ίδιος, «ήμασταν λίγο σφιγμένοι. Οι αντίπαλοί μας δεν ήταν τυχαίοι, οπότε κρατούσαμε μικρό καλάθι. Αλλά πήγαμε καλά. Δεν είχαμε άγχος εκεί. Το είδαμε κι ως εμπειρία και προβολή για την Ελλάδα και τη Θεσσαλονίκη. Η νίκη μάς έδωσε μεγάλη χαρά και περηφάνια. Ως πρώτοι θα συμμετέχουμε και του χρόνου στο διαγωνισμό, που θα γίνει στο Λονδίνο».
Ο λέκτορας Καρδιολογίας ΑΠΘ Γεώργιος Γιαννακούλας δηλώνει  ότι «είμαστε γιατροί του ελληνικού συστήματος, αλλά όλοι έχουμε μετεκπαιδευτεί στο εξωτερικό κι αυτό είναι πολύ σημαντικό. Οι άλλες ομάδες ήταν από πολύ εξειδικευμένα κέντρα. Εμείς έχουμε τις εξειδικεύσεις μας, αλλά λόγω της κατάστασης στην Ελλάδα ξέρουμε και γενική καρδιολογία. Έχουμε επαφή και με ασθενείς. Κι αυτό μας έδινε μεγαλύτερο πλεονέκτημα στο κουίζ. Οι αντίπαλοί μας είναι οι καλύτεροι στον κόσμο στα υπέρ εξειδικευμένα θέματα Καρδιολογίας, αλλά στις γενικές γνώσεις και πώς αντιμετωπίζεις γενικά τις καρδιακές παθήσεις εμείς είχαμε πλεονέκτημα. Είχαμε και αγωνία αλλά και καλή στρατηγική και τους νικήσαμε άνετα, αν και οι άλλοι θεωρούνταν τα φαβορί».
Σύμφωνα με τον ίδιο «το μήνυμα είναι ότι εμείς ήμασταν έξι γιατροί που κάναμε μετεκπαίδευση στο εξωτερικό και είμαστε άτομα που μπορούμε να αλλάξουμε την Καρδιολογία στην Ελλάδα. Ο καθένας από την πλευρά του μπορεί να φέρει την τεχνογνωσία του, το μικρό του λιθαράκι, ώστε η νέα γενιά να αλλάξει τη χώρα. Γι’ αυτό και επιλέξαμε να μείνουμε εδώ».
 

 «Ήταν πανευρωπαϊκό καρδιολογικό συνέδριο . Το μεγαλύτερο συνέδριο παγκοσμίως, με 30.000 συνέδρους. Στο πλαίσιο της συνεχής μετεκπαίδευσης των γιατρών, η καρδιολογική εταιρεία διοργανώνει αυτόν τον διαγωνισμό γνώσεων. Γίνεται σε μια μεγάλη αίθουσα του συνεδρίου και μεταδίδεται ζωντανά, μέσω του ίντερνετ, σε χιλιάδες καρδιολόγους στον κόσμο. Επιλέγονται τρεις καρδιολογικές κλινικές από την Ευρώπη όπου δείχνουν πραγματικά περιστατικά σύμφωνα με τα οποία απαντούν σε ερωτήσεις» δήλωσε ο καθηγητής και συνέχισε λέγοντας: «τα περιστατικά που ασχοληθήκαμε ήταν από δύο μεγάλα ευρωπαϊκά κέντρα, ένα της Ισπανίας και ένα της Γερμανίας. Πρόκειται για πολύ δύσκολες περιπτώσεις ασθενών. Παρόλο που είχαν κάνει πολύ καλές εξετάσεις, ήταν δύσκολη η αντιμετώπισή τους. Είχαν να κάνουν με διάφορες παθήσεις, όπως εμφράγματα, καρδιακές ανεπάρκειες, συγγενείς καρδιοπάθειες, αρρυθμίες κλπ.»

Όσον αφορά στην πρόοδο της επιστήμης και ιδιαίτερα της καρδιολογίας είπε: «Η καρδιολογία έχει φτάσει σε πολύ υψηλό επίπεδο. Ίσως είναι το κομμάτι με την μεγαλύτερη πρόοδο τα τελευταία χρόνια. Μιλάμε για επιστημονική εξέλιξη που έχουν φανεί στην πράξη τα αποτελέσματά της. Εξάλλου, πλέον έχουμε πολύ χαμηλότερη θνητότητα καρδιοπαθών σε σχέση με τα νούμερα που είχαμε πριν από 20-30 χρόνια και η πρόοδος συνεχίζεται. Επίσης, μπορεί να αλλάζουν τα φάρμακα και ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε μια πάθηση. Για τον λόγο αυτό, η καρδιολογική εταιρεία ανανεώνει κάθε 3-4 χρόνια τις οδηγίες προς τους γιατρούς. Επάνω σ’ αυτή την φιλοσοφία γίνεται και αυτός ο διαγωνισμός».

Πόσο εύκολο όμως είναι για έναν επιστήμονα να προχωράει την έρευνά του μέσα σε τέτοιες οικονομικές συνθήκες και υποδομές; 

«Είναι πολύ δύσκολο να προχωράμε στην έρευνα μέσα στις οικονομικές συνθήκες που επικρατούν. Αν και θα έλεγα ότι δεν είναι μόνο οικονομικό το θέμα. Εδώ και χρόνια, πριν την κρίση, αντιμετωπίζουμε προβλήματα. Ο εξοπλισμός μας δεν είναι ο καλύτερος. Δεν έχουμε τα σύγχρονα μέσα που χρειαζόμαστε. Παρόλα αυτά, κάνουμε ότι μπορούμε». Πέρα όμως από την έλλειψη εξοπλισμού, μια άλλη συνέπεια της κρίσης είναι η έλλειψη ανθρώπινων πόρων, σύμφωνα με τον καθηγητή που είπε σχετικά με το θέμα «Βλέπουμε ότι συνεχίζεται η υποβάθμιση της παιδείας στην Ελλάδα. Επίσης, συνεχίζουν να φεύγουν νέοι άνθρωποι και ιδιαίτερα τα καλύτερα μυαλά. Άνθρωποι που θα είχαν τις περισσότερες πιθανότητες να σταδιοδρομήσουν σε κάποιον τομέα, αναγκάζονται να μεταναστεύσουν». Όσο για τις προκλήσεις που θα απασχολήσουν την ομάδα του στο άμεσο μέλλον, σε ερευνητικό επίπεδο, δύο θα είναι τα αντικείμενα «Το ένα είναι η καρδιακή ανεπάρκεια σε επίπεδο θεραπείας ώστε να μην φτάνει ο ασθενής στο σημείο να χρειαστεί μεταμόσχευση. Αυτή τη στιγμή, τα ζήτημα της θεραπείας είναι κάτι που το κοιτάζει πολύ έντονα η καρδιολογική κοινότητα.Το δεύτερο είναι ένα αντικείμενο που στην χώρα μας δεν ασχολούνται και πολύ. Πρόκειται για την πνευμονική υπέρταση και συγγενείς καρδιοπάθειες που, αν και πρόκειται για σπάνια νόσο, έχει μεγάλη θνητότητα. Είναι δύσκολη η κατάσταση των ασθενών αυτών, αλλά μας δίνει ελπίδα ότι βγαίνουν καινούργιες θεραπείες και πιστεύουμε ότι θα μπορέσουμε να βοηθήσουμε αρκετά τον κόσμο».