να πραγματοποιείται μόνο εάν και εφόσον το παιδί παρουσιάσει κάποιο πρόβλημα ή εκφράσει κάποιο παράπονο όπως πόνο, κινητικότητα, διαταραχές γεύσης. Το κακό είναι πως όταν το πρώτο ραντεβού ενός παιδιού γίνει σε μία ηλικία όπου θα χρειαστεί οδοντιατρική παρέμβαση, η πιθανότητα να γίνει ένας φοβικός ενήλικας είναι πολύ μεγάλη.
Σήμερα είναι πλήρως αποδεδειγμένο κλινικά πως τα περισσότερα συμβάματα στην οδοντιατρική καρέκλα έχουν να κάνουν με φοβικούς ασθενείς. Μεγάλα πανεπιστήμια του εξωτερικού ήδη ενσωματώνουν στο πρόγραμμα σπουδών των οδοντιατρικών τμημάτων τους, μαθήματα όπως η ψυχολογία και η διαχείριση αγχωμένων ασθενών και είναι εμφανές ότι το στρες ενός ασθενή μπορεί να δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα όπως η μη συνεργασία με ξαφνικές απότομες αντιδράσεις, η περιορισμένη διάνοιξη του στόματος, κ.ά
Παράλληλα, ο φοβικός ασθενής έχει ως στόχο τον περιορισμό των επισκέψεων μόνο σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης κι αφόρητου πόνου-ταλαιπωρία την οποία φυσικά θα μπορούσε να αποφύγει με πιο έγκαιρη αντιμετώπιση.
Όλα αυτά είναι λίγο πολύ γνωστά στο ευρύ κοινό, όμως αυτό που ίσως δεν ξέρουν οι περισσότεροι είναι πως κυρίαρχο ρόλο για την σχέση μας με τον οδοντίατρο, παίζουν οι πρώτες επισκέψεις που θα έχουμε ως παιδιά. Είναι πάρα πολύ σημαντικό η πρώτη επίσκεψη να γίνει μόλις θα ανατείλλει το πρώτο νεογιλό δόντι στο στόμα του παιδιού. Το ραντεβού αυτό δεν θα είναι στα πλαίσια της επανορθωτικής αλλά της συμβουλευτικής οδοντιατρικής, δηλαδή με στόχο να ενημερωθούν οι γονείς και να εξοικειωθεί το παιδί με το προσωπικό, τα εργαλεία αλλά και το χώρο του οδοντιατρείου.
Επίσης κρίνεται σκόπιμο (εάν φυσικά και ο ίδιος ο γονέας δεν είναι φοβικός!), να έρχεται και το παιδί στις οδοντιατρικές επισκέψεις του γονέα, ώστε να εξοικειώνεται ιδίοις όμμασι και να απομυθοποιεί τον οδοντιατρικό πόνο βλέποντας για παράδειγμα την μητέρα του ήρεμη στην οδοντιατρική καρέκλα. Θα πρέπει να καταλάβουμε πως ενώ ο βαθμός στον οποίο ο ασθενής θα αυθυποβάλλεται σε ιδέες επικείμενου πόνου και δυσφορίας εξαρτάται άμεσα από τις πρώτες του εμπειρίες στο οδοντιατρείο, αναμφισβήτητα, η επανορθωτική οδοντιατρική ποικίλλει από δυσάρεστη έως επίπονη. Εύλογο είναι λοιπόν, πως εάν το πρώτο ραντεβού απαιτεί επεμβατικές οδοντιατρικές πράξεις, είναι ήδη πολύ αργά και ο μικρός ασθενής θα σχηματίσει για την υπόλοιπη ζωή του μία κακή εικόνα του οδοντιάτρου.
Παρ ότι λοιπόν ίσως φαίνεται διαδικασία χρονοβόρα και παραλείψιμη, οι συναντήσεις στη μορφή εξετάσεων ελέγχου, εκμάθησης στοματικής υγιεινής και γενικότερης γνωριμίας μεταξύ οδοντίατρου και παιδιού είναι πολύ κρίσιμες. Ο γονέας ενημερώνεται για την επερχόμενη ανατολή των δοντιών, το πρωτόκολλο σε περίπτωση τραυματισμού των δοντιών του παιδιού, τη σωστή χρήση της πιπίλας, τη σωστή διατροφή και πώς αυτή επηρρεάζει την τερηδονική δραστηριότητα, τους τρόπους πρόληψης μεταγενέστερων ουλοδοντικών προβλημάτων και την αποφυγή φαρμάκων που προκαλούν πιθανές βλάβες στα δόντια.
Το παιδί από την πλευρά του εξοικειώνεται με την ιδέα πως η επίσκεψη στον οδοντίατρο ενώ φαίνεται κάτι τρομακτικό, στην πραγματικότητα δεν είναι απαραίτητα και επίπονο, γνωρίζει τον μεταγενέστερο δια βίου οδοντίατρό του και κυρίαρχα μαθαίνει τη σημαντικότητα της στοματικής υγιεινής αλλά και της ένταξης ενός συστήματος ελέγχων κάθε τόσο με σκοπό την πρόληψη. Ο οδοντίατρος παίρνει το ιατρικό ιστορικό του μελλοντικού ασθενούς και δημιουργεί φάκελο που θα μπει στα αρχεία, με τα στοιχεία και πληροφορίες για τυχόν παθήσεις, συγγενή σύνδρομα, κτλ.
Όπως είπαμε λοιπόν η πρώτη επίσκεψη πρέπει να γίνει μόλις ανατείλλει το πρώτο νεογιλό δόντι. Η επόμενη σκόπιμο είναι να γίνει στα 2,5-3 έτη, όταν έχει ολοκληρωθεί η ανατολή όλων των παιδικών δοντιών για να ελεγχθεί πως όλα βαίνουν καλώς με το οδοντικό σύστημα του παιδιού. Εάν διαπιστωθεί πως δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα σε αυτό το στάδιο, έναν περίπου χρόνο μετά καλό είναι να γίνει κι άλλη εξέταση για να δούμε αυτή τη φορά την σχέση των γνάθων και να προβλέψουμε την επικείμενη ανάπτυξή τους, δηλαδή να εξετασθεί το οστικό υπόβαθρο των δοντιών. Σε αυτήν την εξέταση θα υπάρξουν και οι πρώτες υποψίες για μετέπειτα ανάγκη ορθοδοντικής θεραπείας και μπορεί να γίνει και η πρώτη φθορίωση του παιδιού με σκοπό τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης τερηδόνας.
Από δω και πέρα, μία με δύο φορές το χρόνο προληπτικά θα πρέπει να κλείνονται ραντεβού για να παρακολουθείται από κοντά η ανάπτυξη όλου το στοματογναθικού συστήματος και να εντοπιστεί όσο το δυνατόν νωρίτερα τυχόν ανωμαλία ή διαφοροποίηση από το φυσιολογικό. Όπως σε όλους τους τομείς της υγείας μας έτσι και στην οδοντιατρική, η πρόωρη επέμβαση είναι η καλύτερη δυνατή πρόληψη.
Τα ανωτέρω αποτελούν δεδομένα και κατευθυντήριες γραμμές από Αμερικάνικη Ακαδημία Παιδοδοντιατρικής (AAPD), την Ευρωπαϊκή Ακαδημία Παιδοδοντιατρικής (EAPD), της Ελληνική Παιδοδοντική Εταιρία (ΕΠΕ), την Εταιρία Προληπτικής Οδοντιατρικής Ελλάδος (ΕΠΟΕ) με βάση τη σύγχρονη βιβλιογραφία και είναι αξιόπιστοι «μπούσουλες» για έναν νέο γονέα που θέλει να διαχειριστεί ένα δυνητικά αγχώδες παιδί με σύγχρονα μέσα και όχι με παλιομοδίτικα όπως οι διάφορες μέθοδοι εκφοβισμού ή υποσχέσεων για επιβράβευση καλής συμπεριφοράς. Φυσικά, θα πρέπει να έχουμε υπόψιν μας πως αυτές είναι γενικές συστάσεις και οδηγίες και πως τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο έχει ο προσωπικός μας οδοντίατρος που θα διαμορφώσει ανά περίπτωση το κατάλληλο σύστημα επανελέγχων. Για αυτό κινητοποιηθείτε στις υποδείξεις του οικογενειακού οδοντιάτρου κι ενεργοποιηθείτε έντονα οι ίδιοι στη διατήρηση της στοματικής υγιεινής του παιδιού σας, για μελλοντικά όμορφα και υγιή χαμόγελα